Upłynęło 18 lat od czasu opublikowania reportażu Zbigniewa Suchara na temat diaspory asyryjskiej w Holandii. Poniekąd jego śladami, ale także z powodu obchodów złotego jubileuszu Asyryjskiej Organizacji Demokratycznej (ADO), w skrócie nazwanej „Mtakasta” (z asyryjskiego – „organizacja”), bladym świtem w piątek 20 kwietnia 2007 r. wyruszyliśmy do Holandii. A oto, co zastaliśmy:

Wnętrze asyryjskiego klubu „Tur-Abdin” w Hengelo, założonego w 1985 r. Na pierwszym planie po lewej – Antar Saado – poniekąd gospodarz tego miejsca, który dba o gości, i z uśmiechem na twarzy częstując ich m.in. smaczną herbatą orientalną.

Flaga klubowa wykonana przez Antara Saado

Asyryjski alaf-bet (tak fonetycznie brzmią dwa pierwsze głoski alfabetu aramejskiego do dziś używanego przez Asyryjczyków), czli alfabet. Dwie następne głoski, to: gammal i dallad – w języku greckim przyjęły one znane nam brzmienie alfa, beta, gamma, delta.

Po przemiłym przyjęciu w klubie pojechaliśmy do jedynego w Holandii asyryjskiego klasztoru, gdzie powitaliśmy nowego i młodego biskupa, Augina (Eugeniusz), przybyłego wprost z Tur Abdinu. Zadziwił nas biegłą znajomością wielu języków, pogodnym usposobieniem i otwartością.

Nowoprzybyły biskup Augin

Kościół przy klasztorze w Glane-Losser, w którym jeszcze do niedawna rezydował śp. abp Julius Jeszu Cziczek. Ten budynek stanowił kiedyś ośrodek dla azylantów, ale Asyryjczycy zamienili go w klasztor. Do niego przylega grunt na kilkunastu hektarach, który jest obecnie własnością społeczności asyryjskiej w Holandii.

Pod prezbiterium nowo wybudowanego kościoła, obok klasztoru, znajdują się groby trzech biskupów asyryjskich: Mor Athanasios (urodzony 25.12.1907 niedaleko Nusaibinu w Turcji, zmarły 16.04.1995 r. w New Jersey, USA), Mor Filiksinos i Mor Julius. To miejsce jest nazywane beth-kadisze.

Po drugiej stronie beth-qadisze pochowani są asyryjscy księża.

Prezbiterium kościoła

Wnętrze kościoła

Wieczorem rozpoczęły się obchody 50-lecia Asyryjskiej Organizacji Demokratycznej. W tym roku przypada złoty jubileusz tej pierwszej narodowej organizacji asyryjskiej powstałej w Syrii. Uroczyste otwarcie obchodów nastąpiło w piątek wieczorem, 20 kwietnia 2007 r., w sali przy kościele Najświętszej Maryi Panny w Hengelo. Część artystyczną uświetnił występ chóru św. Efrema z Enschede, zespołów z Niemiec i Holandii oraz śpiew asyryjskich artystów ze Szwecji (Nineb Lahdo i Nagham Musa) oraz z Holandii (Ninorta).

Po występach pan Sabri Alkan, przewodniczący sekcji europejskiej ADO, powitał gości i przedstawił historię i dokonaniach organizacja przez 50 lat, podkreślając jej stymulującą rolę w budzeniu świadomości narodowej wśród Asyryjczyków poprzez otwieranie klubów, związków, wydawanie czasopism, moderowanie uroczystości narodowych oraz pomoc finansową i moralną, której udziela rodakom.

W przerwie można było spożyć różnorakie potrawy narodowe wraz z napojami.

Kolejna część uroczystości była przeplatana fragmentami wierszy w języku asyryjskim, które zaprezentowali Said Lahdo, Michel Zaytoun, Habib Kouriya oraz m.in. aktor komediowy, George Faraj, którego dwa filmy: Holo Malke bi golutho (Wój Malke na wychodźctwie) i Holo Malke bi malkutho (Wój Malke w raju) były wyświetlane nawet w europejskich kinach.
Uroczystości skończyły się oficjalnie o drugiej w nocy. Mając nadzieję na szybki spoczynek nie spodziewaliśmy się, że nasi gospodarze są tak pełni sił witalnych – zabrali nas z powrotem do klubu w Hengelo, gdzie siedzieliśmy i rozmawialiśmy m.in. na temat obecnej sytuacji Asyryjczyków w Iraku. Rozmowom towarzyszył odgłos piłeczki ping-pongowej – dwóch kandydatów do maratonu (odbył się następnego dnia, w niedzielę) ćwiczyło przed biegiem grając w ping-ponga o trzeciej nad ranem. Maraton miał upamiętnić rocznicę ludobójstwa Asyryjczyków.

W niedzielę odbyło się sympozjum poświęcone działalności organizacji w sali klubu Beth-Nahrin (Mezopotamia) w Enschede. Po otwarciu przez Shabo Czelika, przewodniczącego okręgu holenderskiego organizacji, zgromadzeni oddali hołd męczennikom minutą ciszy. Później wysłuchaliśmy występu piosenkarki Nagham Musa, której towarzyszył grą na lutni Elias Musaki, dyrygent chóru św. Efrema w Enschede. Następnie przemawiał Isa Hanna, były przewodniczący sekcji środkowo-europejskiej ADO i członek komisji emigracyjnej, mówiąc o pionierskiej roli w budzeniu świadomości narodowej wśród Asyryjczyków. ADO przetrwała przez 50 lat pomimo nacisków, którym była poddana oraz powtarzającym się aresztowaniom jej przywódców w Syrii. Liczne głosy i komentarze z sali w trakcie dyskusji nadały osobistego charakteru spotkaniu poprzez przywoływanie wspomnień związanych z różnymi etapami ADO.

Wieczorem tego dnia miało miejsce duże spotkanie towarzyskie, które otwarła utalentowana śpiewaczka Ninorta. Recytowano okolicznościowe wiersze. Uczestniczy, szczególnie młodzi, tworzyli w tańcu narodowym łańcuchy liczące prawie dwieście osób. Niezapomniana biesiada przy wtórze asyryjskiej muzyki trwała do późna w nocy. Pod koniec spotkania najstarszy członek ADO oraz najmłodszy (wstępujący przed 10 dniami), przy asyście przewodniczącego organizacji, podzielili tort z godłem jubileuszowym pomiędzy wszystkich uczestników.

Za: ADO-world

Aby zobaczyć zdjęcia z uroczystości, kliknij na następujące linki:
ADO – jubileum
ADO – photo
ADO
Album