Klasztor w Gruzji założony przez Asyryjczyka

Kompleks najstarszych klasztorów Gruzji znany jako Dawid Garedża, połozony ok. 70 km na południowy wschód od Tbilisi przy samej granicy z Azerbejdżanem, liczy około 30 wyrytych w piaskowcu pomieszczeń z malowidłami. Właśnie tutaj w VI wieku przybył asyryjski mnich Dawid, by zapoczątkować życie monastyczne w Gruzji, budując cele na półpustynnych stokach góry Garedża. Został posłany z Syrii do Iberii jako jeden z 12 uczniów św. Jana z Zedazeni, który otrzymał stosowny nakaz w objawieniu. Już wcześniej, w 337 r. nawrócony przez św. Ninę król Mirian III przyjął chrześcijaństwo jako religię państwową, ale w VI wieku Kościół gruziński potrzebował wsparcia i wzmocnienia.

Pomimo najazdu Turków Seldżuków w XI stuleciu, w średniowieczu żywotna wspólnota monastyczna liczyła ok. 6000 mnichów, a okres jej świetności to XI-XIII wieki. Najazd mongolski w XIII w. i rządy Tamerlana w XIV-XV w. mocno nadwerężyły gruzińskie chrześcijaństwo poprzez masakry, rabunki i zniszczenia. Jednak klasztor Dawida Garedży został zniszczony dopiero w 1615 r., kiedy wojska perskie dowodzone przez Abbasa I Wielkiego wymordowały zakonników i spaliły unikatowe manuskrypty i dzieła sztuki. Od tego czasu nigdy nie odtworzono świetności kompleksu klasztornego.

Jakkolwiek Polacy postrzegaliby imperialistyczną politykę Rosji i jakiekolwiek nieprawidłowości miały miejsce w trakcie przyłączenia Gruzji do Rosji (a potem do ZSRR), jednak władza carska uratowała naród gruziński od wytępienia przez muzułmańskich sąsiadów Turcję i Persję oraz plemion Dagestanu. Rybakowski podaje, że w 1800 r. ludność gruzińska liczyła 675 tys. osób, w 1832 r. już 840 tys., a w 1865 r., po 65 latach poddaństwa rosyjskiego zwiększyła się dwukrotnie osiągając 1.327.000 osób. Jak podaje W. Dżaoszwili, w ciągu 165 lat, 1800-1965, liczba ludności Gruzji wzrosła 6,7 razy, średnio powiększając się co roku o kolejne 23,5 tys. osób. Z danych demograficznych wynika, że po osiągnięciu na początku lat 1990. liczby 5,5 mln, ludność gruzińska zaczęła się zmniejszać i obecnie powróciła do stanu z 1965 r.

Ale wróćmy do zespołu klasztornego Dawida Garedży. Obecnie tylko trzy klasztory z niegdysieszych 30 nadal funkcjonują. Mieszkają tu mnisi kurczącej się wspólnoty Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego. Warto zauważyć, że przez 14 stuleci dzieło asyryjskiego mnicha Dawida przetrwało i wciąż przynosi owoce duchowe w postaci modlitw i nawróceń. Jego grób oraz grób jego najbliższego współpracownika i ucznia Łucjana, znajdujące się w zespole klasztornym, są otaczane przez Gruzinów czcią.