Na zdjęciu: katedra Syriackiego Kościoła Prawosławnego w Acton (Londyn)
Oficjalne kontakty Asyryjczyków z Wielką Brytanią mają już ponad 130 lat historii, jeżeli za ich początek można uważać wizytę złożoną królowej Wiktorii przez patriarchę Kościoła Syriacko-Prawosławnego, Ignatiosa Petrusa IV, w 1874 roku. Razem z asyryjskim biskupem Jerozolimy, Abdallą es-Sadadim, alarmował on społeczności chrześcijańskie o krytycznej sytuacji swojego Kościoła w Ziemi Świętej, zagrożonego ze strony muzułmanów, ale również ze strony silniejszych wspólnot chrześcijańskich (np. Ormian).Szczegółowy dziennik ich misji został opublikowany na łamach czasopisma „Magazyn Patriarchatu” (Al-Magalla al-Batriarkija) wydawanego w Damaszku (nr 42-46/1985). Niestety, misja zakończyła się niepowodzeniem, a konfiskata asyryjskich posiadłości w Palestynie trwa nadal.
W dniu 13 czerwca 1979 królowa Elżbieta II podejmowała również obecnego Patriarchę, Ignatiosa Zakkę I Iwasa. Miały miejsce też inne kontakty dyplomatyczne Asyryjczyków w Anglii podczas trwania brytyjskiego mandatu nad Irakiem (1920-1932).
O zorganizowanej grupie asyryjskiej w Anglii można mówić chyba dopiero od roku 1956. Asyryjscy piloci, którzy służyli w siłach zbrojnych aż do rozwiązania RAF-u, obawiając się powrotu do Iraku z powodu masakr i klęsk Rodaków, prosili o zezwolenie na osiedlenie się w Anglii. Czynili to pomimo przekonania, że polityka Wielkiej Brytanii na Bliskim Wschodzie jest jawnie antyasyryjska. Pod koniec lat 50. w londyńskiej dzielnicy South Ealig powstał Związek Asyryjczyków w Anglii, istniejący do dziś. Skupia on obecnie 5 tys. Członków i stale się powiększa z powodu uchodźców z Iraku, Iranu i Libanu.
Większość Asyryjczyków mieszkających w Anglii należy do Asyryjsko-Apostolskiego Kościoła Wschodu. Od połowy lat 70. mają oni swój kościół, który jednocześnie służy jako klub i szkoła. Właśnie tutaj miał miejsce synod tego Kościoła (9 biskupów), który w 1976 roku dokonał wyboru obecnego patriarchy. Patriarcha Mar Dinkha IV jest zmuszony rezydować również na wygnaniu, w USA. W drugiej połowie sierpnia 1985 roku w Londynie odbył się XVI Kongres Światowego Związku Asyryjczyków (AUA). Obecnie proboszczem tego kościoła, mieszczącego się przy Westminster Road, jest ks. Stefen Jalda Turkhan.
W latach 1960-1978 w Anglii wychodziło czasopismo „Aturaya” (Asyryjczyk), którego tytuł zmieniono od 1978 roku na „Bukhrana Aturaya” („Asyryjski obserwator”). Od roku 1984 Asyryjski Związek w Wielkiej Brytanii wydaje drugie czasopismo, znowu pod nazwą „Atutaya”.
9 września 1978 roku w Londynie powstało Asyryjskie Centrum Kultury i Doradztwa, którego celem jest udzielanie Rodakom pomocy mieszkaniowej, edukacyjnej, w zakresie zatrudnienia i ochrony zdrowia. Centrum zajmuje się również promocją asyryjskiej kultury, języka, literatury i sztuki.
Na przełomie lat 1986/1987 przy Instytucie Orientalistyki w Oxfordzie powstało naukowe towarzystwo ARAM, które zrzesza wielu wybitnych specjalistów z całego świata. Jego założycielem jest asyryjski profesor, Szafik Abu Zaid, który zorganizował kilka konferencji międzynarodowych o tematyce asyryjsko-mezopotamskiej.
Po straszliwych wydarzeniach w Iraku, stwarzających zagrożenie dla samego istnienia Asyryjczyków w ich historycznej Ojczyźnie, były Arcybiskup Canterbury, Lord Carey, zorganizował kampanię Save the Assyrians, która miała na celu ratowanie zagrożonej mniejszości. Zaprosił on przedstawicieli wspólnoty Asyryjczyków w Londynie do Izby Lordów (House of Lords). Na tym spotkaniu wystąpił ks. Khoszaba George, proboszcz kościoła asyryjskiego w Londynie. Ten istotny dla Asyryjczyków gest wsparcia, niestety, pozostał niezauważony na świecie, i niestety, pozostaje odosobnionym przypadkiem…
Na podstawie artykułu: Michael Abdalla, Asyryjska diaspora, „Sprawy narodowościowe – seria nowa”, t. III (1994), z. 1 (4).
Zobacz również:
Strona parafii św. Tomasza kościoła Syriacko-Prawosławnego w Londynie
http://www.angelfire.com/ok4/stsoc/
Strona Kościoła Malankarskiego w Wielkiej Brytanii