W okresie międzywojennym, kiedy Polska cieszyła się wolnością po odzyskaniu niepodległości i mogła swobodnie się rozwijać, Asyryjczycy nadal byli masakrowani w miejscach, gdzie mieszkali od kilku tysięcy lat. Szczególnie ucierpieli w momencie, kiedy powstało państwo Irak – to samo, które teraz nie jest w stanie (albo nie chce) obronić chrześcijan przed barbarzyństwem Państwa Islamskiego.
1923: Dair Al-Salib (Klasztor św. Krzyża)
Kurdyjski szejk Said stojący na czele uzbrojonej grupy ludzi zajmował się atakowaniem i plądrowaniem wiosek tureckich i asyryjskich. Tureckie władze bezskutecznie próbowały go znaleźć i ukarać. W pewnym momencie do rąk władz trafił sfałszowany list donoszący, że szejk jakoby ukrył się w asyryjskim klasztorze św. Krzyża (Dair as-Salib). Natychmiast cały oddział żołnierzy został wysłany na miejsce, klasztor został zniszczony, a niewinni ludzie zmasakrowani – zarówno mieszkańcy klasztoru, jak i osoby odwiedziające klasztor. (Gorgis, Deacon Asman Alkass, Jirah Fi Tarikh Al-syrian, tłum. Subhi Younan, 1980, s. 111).
1923: Mesopotamia
19 Asyryjczyków zginęło walcząc przeciwko szejkowi Barazanu (The British Betrayal of the Assyrians, s. 121).
1930
Asyryjski ksiądz z miejscowości Sarsang został zamordowany (The British Betrayal of the Assyrians, s. 169).
Sierpień 1923: Kirkuk
Muzułmanie turkmeńscy zaatakowali z nożami grupę kobiet asyryjskich, które robiły zakupy. W potyczce odniosło rany kilka kobiet i mężczyzn, a dwoje asyryjskich dzieci zginęło (The British Betrayal of the Assyrians, s. 166).
Sierpień 1933:
We wsi Kouba nieopodal Bab Czikczik zaatakowano czterech Asyryjczyków. Dwóch zginęło, a dwóch zostało ciężko rannych (The British Betrayal of the Assyrians, s. 166).
4-5 sierpnia 1933 r.: PO POWSTANIU PAŃSTWA IRAK
W czasie potyczki z wojskami irackimi na granicy syryjsko-irackiej zginęło 8 żołnierzy asyryjskich (The Assyrian Tragedy, s. 49)
7 sierpnia 1933:
Wojsko irackie wróciło do Mosulu i natychmiast rozpoczęło masakry ludności chrześcijańskiej (Asyryjczyków). Jednocześnie kajmakam regionu Zakho, Ahmed al-Dibuni, zakatował na śmierć 46 Asyryjczyków (The Assyrian Tragedy, s. 52). Ten dzień 7 sierpnia Asyryjczycy obchodzą jako dzień pamięci wszystkich swoich rodaków zamordowanych na przestrzeni wieków.
11 – 16 sierpnia 1933 r.: Masakra Simele
O tych masakrach pisała również polska prasa.
Wszyscy asyryjscy mieszkańcy wsi Simele zostali wymordowani: mężczyźni, kobiety, dzieci. W jednym tylko budynku wymordowano 81 osób z miejscowości Baz – wszystkich, kto był wewnątrz. Księży torturowano, a po śmierci pastwiono się nad ich zwłokami. Dziewczyny i kobiety były gwałcone i musiały nago przechodzić przed dowódcami wojska arabskiego. Ludzi palono żywcem, a na podpałkę używano świętych ksiąg chrześcijańskich. Ciężkie maszyny bojowe jeździły po chrześcijańskich dzieciach. Niemowlęta były podrzucane w powietrze i lądowały na bagnetach. Kobietom w ciąży rozpruwano brzuchy. W mieście Dohuk zamordowano 600 Asyryjczyków (The Assyran Tragedy, s. 53-54).
Przerażeni ludzie chowali się w domach, ale żołnierze wojska irackiego z zimną krwią, powoli i metodycznie, dom za domem masakrowali wszystkich. Wybijali szyby i strzelali z broni maszynowej do środka domu, aż nikt nie pozostał przy życiu. Wtedy szli do następnego domu. Nie spieszyli się, bo mieli na wymordowanie chrześcijan w Simele cały dzień. Bezbronni Asyryjczycy nie mieli żadnych szans (The Tragedy of the Assyrians, s. 172)
Szacuje się, że w ciągu sierpnia 1933 wymordowano w nowopowstałym państwie Irak ok. 3 tys. Asyryjczyków (British Betrayal of the Assyrians). Poniższa lista zawiera tylko niektóre nazwiska ofiar, które udało się zweryfikować (żródło: aina.org).
Nazwiska pomordowanych | Plemię | Uwagi |
Ksiądz Assani | Lawan | Zabity mieczem |
Ksiądz Szmiwal | Nodis | |
Ksiądz Giwargis | Baz | |
Ksiądz Masich | Tiyari | |
Ksiądz Szmoel | Diz | |
Ksiądz Sada | Lawan | Ścięty |
Ksiądz Dawid | Tkhuma | |
Ksiądz Adam | Tkhuma | Spalony żywcem |
Rais Goriyil Shimun | Baz | |
Rais Mushi ilaron | Baz | |
Rais Shima isa | Baz | |
Rais Taitu David | Baz | |
William Geriel | Baz | |
Giwargis Gortu | Baz | |
Goru Giwargis | Baz | |
Badal Giwargis | Baz | |
Haron pattu | Baz | |
Zia Tuma | Baz | |
Shmiwal Khoshab | Baz | |
Dr. Hakim Barkhu | Baz | |
Ishu Shaba | Baz | |
Elias Marus | Baz | |
Yonadam Balu | Baz | |
Kaisar Nisan | Baz | |
Musa Shiba | Baz | |
Kanaisah Jannu | Baz | |
Slaiman Khoshaba | Baz | |
Silmu Somo | Baz | |
Soru Khamur | Baz | |
EIlu Sorishu | Baz | |
Khamu Sibdin | Baz | |
Mikitail Ellu | Baz | |
Khoshaba Musha | Baz | |
Isa Shima | Baz | |
Aprim Isa | Baz | |
Baruta Dinkha | Baz | |
Pittu Shaba | Baz | |
Dashtu Shaba | Baz | |
Khamu Pittu | Baz | |
Shiba Pittu | Baz | |
lshu Isdu | Baz | |
Dinikha Shiba | Baz | |
Shibu Dinkha | Baz | |
Nimrud Oraham | Baz | |
Marshu Kosha | Baz | |
Yosep Sodo | Baz | |
Dinkha Abdul | Baz | |
Yunis Giwargis | Baz | |
Giwa Azzu | Baz | |
Shabu Assu | Baz | |
Shaba Dinkha | Baz | |
Yukhanna Matti | Baz | |
Matti Yukhanna | Baz | |
Dikhu Yukhanna | Baz | |
Shabu Malishu | Baz | |
Odishu Shaba | Baz | |
Yuwal Shimun | Baz | |
Sulaqa Rahu | Baz | |
Rashu Sulaqa | Baz | |
Khamu Mina | Baz | |
Odishu Mina | Baz | |
Eddi Shirinsha | Baz | |
Benyamin Eddi | Baz | |
Mikhail Eddi | Baz | |
Yalda Soru | Baz | |
Dashtu Soru | Baz | |
Qasha Zaia | Baz | |
Shimun Qasha Zia | Baz | |
Qasim Yacub | Baz | |
Khubiar Matti | Baz | |
Yosep Matti | Baz | |
Saiman David | Baz | |
Attu Shimun | Baz | |
David Attu | Baz | |
Yacub Attu | Baz | |
Nisan Khoshaba | Baz | |
Khoshaba Nisan | Baz | |
Yatrun Warda | Baz | |
Elias Gandar | Baz | |
Esbu Asmoru | Baz | |
Daniel Hanna | Baz | |
Japu Dishu | Baz | |
Sava Kharibu | Baz | |
Jubbit Kharbu | Baz | |
Sulaiman Pulus | Baz | |
Elias Darmu | Baz | |
Jangar Baram | Baz | |
Rais Jindu | Barwar Qudchanis | |
Rais Yacub | Barwar Qudchanis | |
Rais Hawel | Barwar Qudchanis | |
Rais Odishu | Barwar Qudchanis | |
Rais Bakus | Barwar Qudchanis | |
Sapar | Barwar Qudchanis | |
Mando | Barwar Qudchanis | |
Evan | Barwar Qudchanis | |
Bilbas | Barwar Qudchanis | |
Babila | Barwar Qudchanis | |
Havil | Barwar Qudchanis | |
Nisan | Barwar Qudchanis | |
Khoshaba | Barwar Qudchanis | |
Hablu | Barwar Qudchanis | |
Badal | Barwar Qudchanis | |
Giwargis | Barwar Qudchanis | |
JalIu | Barwar Qudchanis | |
Yosip | Barwar Qudchanis | |
Jwamar | Barwar Qudchanis | |
Kasha | Barwar Qudchanis | |
Tolus | Barwar Qudchanis | |
Yacub | Barwar Qudchanis | |
Sawa | Barwar Qudchanis | |
Hormiz | Barwar Qudchanis | |
Badal | Barwar Qudchanis | |
Tosi | Barwar Qudchanis | |
Yosip | Barwar Qudchanis | |
Is-Haq | Barwar Qudchanis | |
Iskandar | Barwar Qudchanis | |
Enwiya | Barwar Qudchanis | |
Tatar | Barwar Qudchanis | |
Khamo | Barwar Qudchanis | |
Babi1a | Barwar Qudchanis | |
Nisan | Tkhuma | |
Barcham | Tkhuma | |
Nisan | Tkhuma | |
Barcham | Tkhuma | |
Hormizd | Tkhuma | |
Giwargis | Tkhuma | |
Yukhanna | Tkhuma | |
Hanna | Tkhuma | |
Sliwa | Tkhuma | Kobieta |
Sonki | Tkhuma | Kobieta |
Khammi | Tkhuma | Kobieta |
Qasi | Tkhuma | Kobieta |
Mariam | Tkhuma | Kobieta |
Esmar | Tkhuma | Kobieta |
Sinjana | Tkhuma | Kobieta |
Shmini | Tkhuma | Kobieta |
Marta | Tkhuma | Kobieta |
Wyżej wymienione osoby zostały zamordowane w mieście Dohuk, a ich ciał potem nie udało się zidentyfikować. Lista innych 2000 osób jest w przygotowaniu.
Brutalnie zamordowani po oficjalnych masakrach
Poniżej lista Asyryjczyków brutalnie zamordowanych już po zakończeniu oficjalnych masakr zorganizowanych przez państwo Irak z udziałem jego wojsk regularnych. Te osoby zostały wymienione w radiogramie patriarchy Mar Szymuna wysłanym 16 września 1933 r. z Nikozji do Genewy.
Imiona pomordowanych | Region |
Dinkha Samano | Barwari Jairi |
Khoshaha Adam | Barwari Jairi |
Yokhannan Yonan | Barwari Jairi |
Odishu Pithyti | Barwari Jairi |
Shimun Iyyar | Barwari Jairi |
Tamar Alaroguil | Barwari Jairi |
Shimun Maicko | Barwari Jairi |
Yaku Alakko | Barwari Jairi |
Benyamin Mamo | Barwari Jairi |
Jiwo Yaqu | Barwari Jairi |
Elia Adam | Barwari Jairi |
Shaba Shlaimun | Barwari Jairi |
Shaba Yokhannan | Barwari Jairi |
Yokhannan Giwargis | Barwari Jairi |
Shimun Odishu | Barwari Jairi |
Sliwu Majji | Barwari Jairi |
Dinkha Hormizd | Barwari Jairi |
Zia Qawila | Barwari Jairi |
Yokhanna Yonan | Barwari Jairi |
Giwargis Kinkha | Barwari Jairi |
Chikku Dadishu | Barwari Jairi |
Chaya Ruwal | Barwari Jairi |
Lawandu Yonathan | Barwari Jairi |
Qasha Mansur | Barwari Jairi |
Guzi, wife of Shmiwal Majji | Aqra |
Bibi, wife of Dinkha Hormizd | Aqra |
Wife of Qasha Toma | Dohuk |
Qasha Toma | Dohuk |
Lista wiosek asyryjskich zniszczonych w czasie „oficjalnych” masakr
Nazwy wsi | Region |
Simele | Dohuk |
Kolabni | Dohuk |
Mansiria | Dohuk |
Kharab Kulki | Dohuk |
Syyid Dhahir | Dohuk |
Qasr Yasdin | Dohuk |
Mayana | Dohuk |
Giril | Dohuk |
Ser Shari | Dohuk |
Jajamani | Dohuk |
Dhari | Dohuk |
Garmawi | Dohuk |
Hajisni | Dohuk |
Masiki | Dohuk |
Ruhaidi | Dohuk |
Khabartu | Dohuk |
Kala Badri | Dohuk |
Zorawa | Dohuk |
Dostikia | Dohuk |
Salayha | Dohuk |
Tel Hishf | Dohuk |
Caraiphan | Dohuk |
Iaskin | Dohuk |
Raiawa | Dohuk |
Badi | Dohuk |
Babalu | Dohuk |
Bagiri (a) | Dohuk |
Bagiri (b) | Dohuk |
Kola Hasan | Dohuk |
Majal Makhti | Dohuk |
Alqushta | Dohuk |
Gundikta | Dohuk |
Tutika | Dohuk |
Aloka (upper) | Amadiyah |
Baroski | Amadiyah |
Chami Ashrit | Amadiyah |
Musalakia | Amadiyah |
Sonora | Amadiyah |
Chamashaki | Amadiyah |
Atush | Amadiyah |
Chamasuki | Amadiyah |
Berbangi | Amadiyah |
Dahoki | Amadiyah |
Noudisnwa | Amadiyah |
Ain Baqra | Shaikhan |
Karanjawa | Shaikhan |
Porusawa | Shaikhan |
Jarahiya | Shaikhan |
Naristik | Shaikhan |
Ain Sifni | Shaikhan |
Basifni | Shaikhan |
Machna | Shaikhan |
Badriya | Shaikhan |
Dikan | Shaikhan |
Baqqaq | Shaikhan |
Qasroki | Shaikhan |
Totiyan | Shaikhan |
Ain Halwa | Shaikhan |
Karana | Shaikhan |
Większość wsi z powyższej listy zostało spalonych do cna, pozostałe splądrowano.
Książka The Assyrian Tragedy (s. 68) zawiera informację, że zagrabione mienie Asyryjczyków, w tym pieniądze, miało wartość 1.776.400 rupii. Zawłaszczyli je żołnierze i oficerowie wojska irackiego, w tym oficerowie najwyższej rangi – kajmakamowie.
Tysiące Asyryjczyków, którzy przeżyli masakry, zmarło później z głodu i zimna, pod okiem obserwatorów brytyjskich, mających wspomagać powstanie nowego państwa Irak na zarządzanym przez siebie terytorium Mezopotamii. Gdyby cierpiącym zwrócono zagrabione mienie, na pewno przeżyliby.
Czy nie tak samo dzieje się dziś w tym samym Iraku???
Polecamy poprzednie teksty z tej serii:
Pamięci męczenników narodu Asyryjczyków (cz. 4: pierwsza wojna światowa)
Pamięci męczenników narodu Asyryjczyków (cz. 3: od Tamerlana do I wojny światowej)
Pamięci męczenników narodu Asyryjczyków (cz. 2: od najazdu Kurdów do Tamerlana)
Pamięci męczenników narodu Asyryjczyków (cz. 1: od powstania islamu do najazdu Kurdów)