Michał Wielki (ܡܝܟܐܝܠ ܪܒܐ) znany też jako Michał Syryjski ܡܝܟܐܝܠ ܣܘܪܝܝܐ)) urodził się w 1126 r. w mieście Melitena (syr. ܡܠܝܛܝܢܐ, gr. Μαλάτεια) położonym na terenie dzisiejszej Turcji. Po masakrach 1915 r. w mieście prawie nie zostało chrześcijan; ci, którzy pozostali, są prześladowani również obecnie – 18 kwietnia 2007 r. zamordowano tutaj trzech chrześcijan pracujących w wydawnictwie. Na zdjęciu powyżej ruiny ormiańskiego kościoła św. Trójcy w Malatii.

Mor Michael należał do Kościoła Syriacko-Ortodoksyjnego patriarchatu Antiochii. Jego ojcem był ks. Eliasz z rodu Kindasi (Qindasi), a wujkiem Atanazy Zacheusz (†1166), metropolita miasta Ain Zarba. Wykształcenie św. Michał zdobył w klasztorze Mar Barsoum, gdzie po otrzymaniu święceń został opatem. 18 października 1166 r. został wybrany na patriarchę Antiochii, i sprawował tę posługę 33 lata i 20 dni. Zmarł 7 listopada 1199 r. (zob. kalendarz Kościoła Antiocheńskiego). Był zawsze pełen energii i miał ładny charakter pisma – pisał w swoim języku ojczystym, języku Pana Jezusa i Apostołów. Całe dnie spędzał na zajmowaniu się sprawami Kościoła i przepisywaniu ważnych rękopisów, a w nocy zazwyczaj pisał listy. Przepisaną przez siebie kopię Nowego Testamentu sam oprawił w srebrne okładki. Zebrał wszystkie dzieła Efrema Syryjczyka i Jakuba z Sarug, i własnoręcznie je przepisał, tworząc kilka kopii zbioru. Oprócz tego opatrzył znakami samogłoskowymi starsze teksty ksiąg liturgicznych i zebrał je w jednym wielkim tomie.

Ważniejsze dzieła św. Michała Syryjskiego:

1. bardzo znana historia świata, opisująca zarówno wydarzenia kościelne, jak i świeckie od stworzenia świata do r. 1193. Praca wypełniła kilka tomów, po trzy kolumny na każdej stronie w języku syriackim: jedna kolumna dotyczyła wydarzeń kościelnych, druga świeckich, a trzecia zawierała opis dziwnych zjawisk i wydarzeń. Do naszych dni zachowała się kopia tego dzieła sporządzona w 1598 r. przez mnicha Michała, późniejszego metropolity Urbisz. Rękopis ten jest prawie kompletny, brakuje tylko 19 stron. Francuskie tłumaczenie zostało opublikowane przez Chabota w latach 1899-1918 w pięciu tomach. Dzieło było tłumaczone też na język ormiański (1245 r.) oraz arabski (1759). Najważniejsze informacje zawarte w pracy św. Michała Syryjskiego to listy patriarchów czterech głównych Stolic Apostolskich, a także lista 950 biskupów kościoła syryjskiego urzędujących w latach 793-1199 z podaniem informacji o ich klasztorach.
2. Wyznanie wiary napisane w Antiochii i wysłane do cesarza Manuela I w roku 1169.
3. Traktat opisujący twórczość Dionizego Bar Salibiego.
4. List polecający Bar Wahbuna, którego Patriarcha wysłał na spotkanie z delegacją bizantyjską w celu omówienia jedności Kościołów w 1172 r.
5. 29 kanonów spisanych w klasztorze Mar Hanania plus 12 kanonów wprowadzonych w 1174 r.
6. Traktat napisany w 1178 r. potępiający albigensów, szerzących swoją herezję we Francji.
7. 16-stronicowy tekst liturgii ułożony według liter alfabetu syriackiego (akrostych alfabetyczny).
8. Homilie na niedziele i święta.
9. Dwie modlitwy husojo, jedna z nich dla Mar Barsouma; obie weszły do liturgii.
10. W 1185 dokonał rewizji biografii biskupa ascety Mar Abhaja.
11. Cały szereg utworów poetyckich (ody) poświęconych różnym osobom.
12. Traktat przeciwko falsyfikacji Marka, syna Kopta Kunbara.

Na podstawie: SyriacStudies.com