Pieśń Wielkopostna – Rabbula z Edessy

Bardzo się cieszymy, że Pieśń Wielkopostna autorstwa Rabbuli (✝︎435), świętego Kościoła Antiocheńskiego, została przetłumaczona na język polski i pięknie wykonana w adaptacji A. Bujnowskiego OP.

Kim był autor tego pięknego utworu?

W Kościele Syriackim Patriarchatu Antiocheńskiego Rabbula z Edessy jest znany jako ܪܒܘܠܐ ܕܐܘܪܗܝ Rabbula d-Urhoi jako że jego miasto, w VII w. przed Chr. nazywane Adma (aram. אדמא), zostało nazwane przez Greków „Edessa” (Ἔδεσσα), lecz w źródłach syriackich i ormiańskich było znane jako Urhoi (syr. ܐܘܪܗܝ, orm. Ուռհա). Tradycja podaje, że miasto przyjęło wiarę w Chrystusa już w pierwszym wieku stając się pierwszym na świecie państwem chrześcijańskim. Wprawdzie przywoływana w Tradycji korespondencja Jezusa Chrystusa z królem Edessy Abgarem Ukamą nie jest uznawana za fakt historyczny, to jednak faktem jest, że taki król w tamtych czasach sprawował w Edessie władzę. Turecka gazeta “Hurriyet” niedawno podała informację o odkryciu grobowca rodziny króla Abgara w Urfie. Faktem jednak jest, że pod koniec II w. chrześcijaństwo w Edessie było mocno zakorzenione, a w IV wieku tutaj powstała uczelnia chrześcijańska. Właśnie w Edessie Rabbula sprawował urząd biskupa od 412 r. aż do śmierci, i przez pewien czas nauczał w tym znanym uniwersytecie.

Urodzony ok. 350 r. w mieście Kenneszrin, Rabbula był poganinem wykształconym w kulturze greckiej. Po spotkaniu z pustelnikiem Abrahamem, który na jego oczach dokonał cudu uzdrowienia, Rabbula nawrócił się do Jezusa Chrystusa i został mnichem. Kiedy został biskupem, opracował zasady funkcjonowania zgromadzeń monastycznych i księży, które zostały zebrane w pracy Reguły. Później biskup Rabbula przetłumaczył na język syriacki (aramejski dialekt miasta Edessy, który szybko stawał się językiem wspólnot kościelnych całego Wschodu) prace Cyryla Aleksandryjskiego, uważanego za jednego z ważniejszych Ojców Kościoła na Wschodzie. Oprócz tego w znacznym stopniu przyczynił się do wprowadzenia do liturgii mszalnej oryginalnego tekstu Ewangelii w tłumaczeniu syriackim Peszitta zamiast popularnych i powszechnie używanych tekstów Diatessaron, opracowanych przez Tacjana jako harmonia czterech Ewangelii zebranych w jedno. Z takiego właśnie ilustrowanego ewangeliarza Rabbuli, sporządzonego w 586 r. w klasztorze św. Jana w Zagba (syr. ܒܝܬ ܙܓܒܐ, Bēṯ Zaḡbā), pochodzi najstarsza zachowana iluminacja ukazująca ukrzyżowanie, którą umieściliśmy na początku tego tekstu.

Rabbula jest autorem wielu hymnów liturgicznych, do dziś używanych w czasie nabożeństw. Zachęcamy do posłuchania hymnu autorstwa Rabbuli z Edessy:

Polecamy również: